Pre pojave trejlera za filmove, filmski plakati i dobra kritika su bili glavni načini da se publika privuče u bioskope. Korišćeni su za marketing. Vremenom su neki filmovi postali legendarni, a isto se desilo i s nekim filmskim posterima. Oni su prava umetnička dela i danas imaju važnu ulogu, pre svega, za kolekcionare filmskih memorabilija.
Filmski plakati kao prvi nagoveštaji filma
Filmski plakati, omoti i posteri ne služe samo da najave film već i da na suptilan način dočaravaju temu filma. Prave se u različitim veličinama, neki su mračni i tamni i služe da zaplaše publiku, neki su šljašteći i šareni kako bi očarali gledaoce, neki su informativni i nagoveštavaju priču i žanr, a neki su napravljeni s namerom da izazivaju, da zaintrigiraju gledaoce, bez imalo nagoveštaja o čemu je film, samo sa informacijom gde i kada se film može pogledati.
U ovom tekstu ćemo vam predstaviti naš izbor najboljih filmskih postera 20. veka. Na listi su plakati iz različitih dekada filmske istorije, različitih žanrova, stilova i boja, kao i različitih tehnika korišćenih za pravljenje ovih postera. I samo da naglasimo, nisu možda svi filmovi na našem spisku legendarni, ali posteri svakako jesu.
Kolekcija najboljih filmskih postera 20. veka
- Les vampires (Vampiri), režija Louis Feuillade, 1915.
- Metropolis, režija Fritz Lang, 1927.
- The Lodger: A Story of the London Fog (Stanar: Priča o londonskoj magli), režija Alfred Hitchcock, 1927.
- Champagne (Šampanjac), režija Alfred Hitchcock, 1928.
- Potomok Chingis-Khana (Storm over Asia/Potomak Džingis-kana), režija Vsevolod Pudovkin, 1928.
- King Kong, režija Merian C. Cooper i Ernest B. Schoedsack, 1933.
- Sullivan’s Travels (Salivanova putovanja), režija Preston Sturges, 1941.
- I Walked with a Zombie (Šetala sam sa zombijem), režija Jacques Tourneur, 1943.
- Spellbound (Začaran), režija Alfred Hitchcock, 1945.
- The Stranger (Stranac), režija Orson Welles, 1946.
- Key Largo (Ostrvo Largo), režija John Huston, 1948.
- Les Enfants Terribles (Strašna deca), režija Jean-Pierre Melville, 1950.
- Sunset Boulevard (Bulevar sumraka), režija Billy Wilder, 1950.
- Roman Holiday (Praznik u Rimu), režija William Wyler, 1953.
- Rear Window (Prozor u dvorište), Alfred Hitchcock, 1954.
- Shichinin no samurai (Seven Samurai/Sedam samuraja), režija Akira Kurosawa, 1954.
- Il bidone (Kanta), režija Federico Fellini, 1955.
- Ordet (The Word/Reč), režija Carl Theodor Dreyer, 1955.
- Baby Doll, režija Elia Kazan, 1956.
- Forbidden Planet (Zabranjena planeta), režija Fred M. Wilcox, 1956.
- Moby Dick, režija John Huston, 1956.
- L’Homme aux clés d’or (The Man with the Golden Key/Čovek sa zlatnim ključevima), režija Léo Joannon, 1956.
- Funny Face (Smešno lice), režija Stanley Donen, 1957.
- Witness for the Prosecution (Svedok optužbe), režija Billy Wilder, 1957.
- Bonjour Tristesse (Zdravo tugo), režija Otto Preminger, 1958.
- Ascenseur pour l’échafaud (Elevator to the Gallows/Lift za gubilište), režija Louis Malle, 1958.
- Dracula/Horror of Dracula (Drakula), režija Terence Fisher, 1958.
- Vertigo (Vrtoglavica), režija Alfred Hitchcock, 1958.
- Anatomy of a Murder (Anatomija ubistva), režija Otto Preminger, 1959.
- Les Quatre cents coups (The 400 Blows/400 udaraca), režija François Truffaut, 1959.
- On the Beach (Na plaži), režija Stanley Kramer, 1959.
- Rio Bravo, režija Howard Hawks, 1959.
- Peeping Tom (Voajer), režija Michael Powell, 1960.
- Psycho (Psiho), režija Alfred Hitchcock, 1960.
- The Apartment (Apartman/Stan), režija Billy Wilder, 1960.
- Two Way Stretch, režija Robert Day, 1960.
- Judgment at Nuremberg (Nirnberški proces), režija Stanley Kramer, 1961.
- One, Two, Three (Jedan, dva, tri), režija Billy Wilder, 1961.
- Il sicario (The Hitman/Ubica), režija Damiano Damiani, 1961.
- Advise & Consent (Savet i saglasnost), režija Otto Preminger, 1962.
- Carnival of Souls (Karneval duša), režija Herk Harvey, 1962.
- Nóz w wodzie (Knife in the Water/Nož u vodi), režija Roman Polanski, 1962.
- The Birds (Ptice), režija Alfred Hitchcock, 1963. – dva postera (prvi, drugi)
- The Haunting (Proganjanje), režija Robert Wise, 1963.
- Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (Doktor Strejndžlav), režija Stanley Kubrick, 1964.
- Il vangelo secondo Matteo (Gospel According to St Matthew/Jevanđelje po Mateju), režija Pier Paolo Pasolini, 1964.
- Cat Ballou (Kat Balu), režija Elliot Silverstein, 1965.
- Kaidan (Kwaidan/Priče o duhovima) režija Masaki Kobayashi, 1964.
- Persona, režija Ingmar Bergman, 1966.
- El Dorado, režija Howard Hawks, 1966.
- The Professionals (Profesionalci), režija Richard Brooks, 1966.
- Dont Look Back (Ne osvrći se), režija D.A. Pennebaker, 1967.
- Horí, má panenko (The Firemen’s Ball/Gori, gospođice moja), režija Milos Forman, 1967.
- 2001: A Space Odyssey (2001: Odiseja u svemiru), režija Stanley Kubrick, 1968.
- Rosemary’s Baby (Rozmarina beba), režija Roman Polanski, 1968.
- La mariée était en noir (The Bride Wore Black/Nevesta je bila u crnini), režija François Truffaut, 1968.
- Easy Rider (Goli u sedlu), režija Dennis Hopper, 1969.
- Midnight Cowboy (Ponoćni kauboj), režija John Schlesinger, 1969.
- The Wild Bunch (Divlja družina), režija Sam Peckinpah, 1969.
- A Clockwork Orange (Paklena pomorandža), režija Stanley Kubrick, 1971.
- Dirty Harry (Prljavi Hari), režija Don Siegel i Clint Eastwood, 1971.
- Straw Dogs (Psi od slame), režija Sam Peckinpah, 1971.
- Le charme discret de la bourgeoisie (Diskretni šarm buržoazije), režija Luis Buñuel, 1972.
- The Godfather (Kum), režija Francis Ford Coppola, 1972.
- Mean Streets (Ulice nasilja), režija Martin Scorsese, 1973.
- Barry Lyndon, režija Stanley Kubrick, 1975.
- Zerkalo (The Mirror/Ogledalo), režija Andrei Tarkovsky, 1975.
- Close Encounters of the Third Kind (Bliski susreti treće vrste), režija Steven Spielberg, 1977.
- Cross of Iron (Gvozdeni krst), režija Sam Peckinpah, 1977.
- Star Wars (Zvezdani ratovi: Epizoda IV – Nova nada), režija George Lucas, 1977.
- Fedora, režija Billy Wilder, 1978.
- Halloween (Noć veštica), režija John Carpenter, 1978.
- Alien (Tuđin), režija Ridley Scott, 1979.
- Apocalypse Now (Apokalipsa sada), režija Francis Ford Coppola, 1979.
- The Black Stallion (Crni pastuv), režija Carroll Ballard, 1979.
- Airplane! (Ima li pilota u avionu?), režija Jim Abrahams, David Zucker i Jerry Zucker, 1980.
- Chariots of Fire (Vatrene kočije), režija Hugh Hudson, 1981.
- E.T. the Extra-Terrestrial (E.T. vanzemaljac), režija Steven Spielberg, 1982.
- The Dark Crystal (Mračni kristal), režija Jim Henson i Frank Oz, 1982.
- The Thing (Stvor), režija John Carpenter, 1982.
- White Dog (Beli pas), režija Samuel Fuller, 1982.
- Scarface (Lice s ožiljkom), režija Brian De Palma, 1983.
- Amadeus, režija Milos Forman, 1984.
- Platoon (Vod), režija Oliver Stone, 1986.
- Ghost (Duh), režija Jerry Zucker, 1990.
- The Two Jakes (Dva Džejka), režija Jack Nicholson, 1990.
- L.A. Story (Priča iz Los Anđelesa), režija Mick Jackson, 1991.
- Terminator 2: Judgment Day (Terminator 2: Sudnji dan), režija James Cameron, 1991.
- Thelma & Louise (Telma i Luiz), režija Ridley Scott, 1991.
- Chaplin (Čaplin), režija Richard Attenborough, 1992.
- Last of the Mohicans (Poslednji Mohikanac), režija Michael Mann, 1992.
- Unforgiven (Neoprošteno), režija Clint Eastwood, 1992.
- Jurassic Park (Park iz doba jure), režija Steven Spielberg, 1993.
- Chung Hing sam lam (Chungking Express), režija Kar-Wai Wong, 1994.
- Mrs. Parker and the Vicious Circle (Gospođa Parker i začarani krug), režija Alan Rudolph, 1994.
- Wolf (Vuk), režija Mike Nichols, 1994.
- Love Letter (Ljubavno pismo), režija Shunji Iwai, 1995.
- Fear and Loathing in Las Vegas (Paranoja u Las Vegasu), režija Terry Gilliam, 1998.
- The Truman Show (Trumanov šou), režija Peter Weir, 1998.
- American Beauty (Američka lepota), režija Sam Mendes, 1999.
- Stigmata, režija Rupert Wainwright, 1999.
- The Limey (Englez), režija Steven Soderbergh, 1999.
- Bad ma ra khahad bord (The Wind Will Carry Us), režija Abbas Kiarostami, 1999.
- Bamboozled (Prevareni), režija Spike Lee, 2000.
- Code inconnu: Récit incomplet de divers voyages (Code Unknown/Nepoznata šifra), režija Michael Haneke, 2000.
- Dancer in the Dark (Ples u tami), režija Lars von Trier, 2000.
- Gladiator (Gladijator), režija Ridley Scott, 2000.
- High Fidelity, režija Stephen Frears, 2000.
- Scream 3 (Vrisak 3), režija Wes Craven, 2000.
Nikolina Mihaljević